Contour 2011

Curator: Anthony Kiendl 

Grafisch ontwerp: Joris Kritis & Julie Peeters

Architectuur: Kris Kimpe & Bruno Poelaert

Kunstenaars: Cory Arcangel, Pierre Bismuth, Chicks On Speed, Edith Dekyndt, Gabriela Fridriksdottir & Lazyblood, Noam Gonick & Luis Jacob, Dan Graham, Rodney Graham, Brion Gysin & Ian Sommerville, Joachim Koester, Adam Pendleton, Postcommodity, Lee Ranaldo & Leah Singer, Dennis Tyfus, Anne-Mie Van Kerckhoven, Jennifer West

STATION MECHELEN-NEKKERSPOEL

Dennis Tyfus creëert een versie van 60 minuten van "The Girl from Ipanema," een bossa nova-hit uit de jaren 60. Door constante herhaling transformeert het in een vorm van "muzak," achtergrondmuziek zoals die te horen is in winkelcentra en openbare ruimtes. Op verschillende schermen in het station zie je beelden van exotische dansers en psychedelische tekeningen. Gargles from Ipanema (2011) gaat in dialoog met het repetitieve patroon van de tegels in de stationsgang, die gelijkenissen vertoont met de psychedelische kunst uit de jaren 80.

STATIONSGEBOUW MECHELEN-NEKKERSPOEL

In de benauwde kelderruimtes van het stationsgebouw werd onlangs een performance van Club Moral gefilmd. De Antwerpse band, onder leiding van Anne-Mie Van Kerckhoven, voerde het nummer "Bodies" (2011) uit. Het videomateriaal van de performance wordt getoond op de locatie waar het werd opgenomen. Degenen die afdalen naar de donkere kelders worden weggeblazen door het geluid van de muziek. Club Moral maakt zijn reputatie als noise band waar. "Bodies" is een intense ervaring. Geluid, architectuur en publiek worden één. (Let op: niet voor gevoelige oren.)

Tijdens de opening van Contour 2011 legde Jennifer West een live performance vast van de Belgische artieste en drummer Lara Dhondt en haar band De Bossen (in samenwerking met kunstencentrum nona). Dit resulteerde in Drummed Rock Film (2011). Tijdens een solo drumt Dhondt op filmstroken, die door West zijn bewerkt met verschillende producten. De beschadigde film wordt later vertoond, wat resulteert in hypnotiserende, abstracte beelden. Samen met de film wordt de video van de performance weergegeven. Het geluid van de drums vermengt zich met het gezoem van de projector.

SPEELGOEDMUSEUM

Promoting a More Just, Verdant and Harmonious Resolution (2011) werd gecreëerd voor Contour 2011. Postcommodity, een kunstenaarscollectief uit het Amerikaanse Zuidwesten, toont de gewelddadige kracht van muziek. Terwijl bezoekers door de ruimte lopen, stappen ze op sensoren in de vloer. De interactie tussen de bezoeker en de ruimte veroorzaakt een geluidsexplosie. De geluidsfragmenten bestaan uit stukjes pop, heavy metal, punk en rock. Kan muziek functioneren als een wapen? De toeschouwer wordt ondergedompeld in een oorlogssituatie. (Waarschuwing: niet voor gevoelige oren.)

MALTERIE PLETSERS

Cory Arcangel wijzigt het populaire videospel Frets on Fire (Vurige Snaren), dat zelf is afgeleid van Guitar Hero. Op een plastic gitaarconsole kunnen spelers de noten op het scherm imiteren. Arcangel vervangt de rockmelodie van het spel door de minimalistische Composition 1960 #7, gecreëerd in 1960 door de Amerikaanse componist La Monte Young. De speler kan slechts twee noten aanslaan die minutenlang aanhouden. Je kunt een hoge score behalen zonder veel moeite. Iedereen met vingers en geduld kan dankzij Composition #7 (2009) een gitaarheld worden.

In Bloody Crepuscular Monstrous Rays (2011), gecreëerd voor Contour 2011, dwaalt een stel (gespeeld door leden van de groep Lazyblood) over oude wegen en door een desolaat landschap. Ze zweven als in een droom en komen onderweg vreemden tegen. Plotseling neemt het verhaal een absurde wending. Gabriela Fridriksdottir en Lazyblood werken regelmatig samen aan verschillende projecten die dans, performance en muziek combineren. Ze putten hun inspiratie uit death metal muziek, rookmachines, bloedsproeiers, spaghettiwesterns en bossen.

BLEEKSTRAAT 7

Myodesopsie is een medische term die verwijst naar een optische illusie. Het beschrijft vlekken die voor onze ogen lijken te zweven. In werkelijkheid zijn het schaduwen op onze retina, veroorzaakt door een defect in het oog. In Myodesopsies, [Before Life], songs based on the lyrics of Myodesopsies (2001-2011) repliceert Edith Dekyndt dit fenomeen met behulp van een lichtscherm. Hoe langer je naar het witte licht kijkt, hoe meer dansende draden en stippen verschijnen. Door te kijken creëer je je eigen bewegend beeld. De kunstenares is meer geïnteresseerd in de geluiden van taal dan in de exacte betekenis van woorden. Ze beschrijft de medische term myodesopsie in een poëtische tekst die wordt uitgevoerd in verschillende muziekgenres.

Tarantisme, volgens Zuid-Italiaanse volkslegenden, is een ziekte veroorzaakt door een beet van de wolfspin of tarantula. De getroffen personen worden delirisch, vertonen stuipen en voelen zich misselijk. Gedurende eeuwen werd geloofd dat de symptomen verlicht konden worden door wild te dansen. Dit geloof leidde tot de Tarantella, een frenetische dans. Joachim Koester werd geïnspireerd door deze oncontroleerbare bewegingen. Hij filmde een groep professionele dansers terwijl ze de grenzen van hun lichaam verkenden. De film Tarantism (2007) is opgebouwd rond verschillende choreografieën, elk met zijn eigen set regels.

BIMSEM

Adam Pendleton bewerkt zowel de vorm als de inhoud van Jean-Luc Godards documentaire Sympathy for the Devil uit 1968. Godard toonde lange segmenten van repetities en opnames met The Rolling Stones, de supersterren van die tijd. In Band (2009) doet Pendleton hetzelfde met de alternatieve post-punk band Deerhoof. Hij toont ook beelden van protestbewegingen zoals de Black Panthers en de politieke chaos na de moorden op Kennedy. Pendleton belicht de culturele verschuivingen tussen de jaren 60, zoals gezien in Godards werk, en het heden. Hij gebruikt de taal van de avant-garde film, maar stelt vragen over de huidige experimentele kunst.

Rotary Psycho-Opticon (2008) is gebaseerd op een podiumattribuut dat werd gemaakt voor de Britse heavy metalband Black Sabbath. Je kon de band zien optreden tegen zo'n achtergrond toen ze het nummer "Paranoid" uitvoerden in een RTBF televisieshow uit de jaren 70. Dan Graham creëerde een kinetisch kunstwerk. De installatie roept de draaiende optische schijven van Marcel Duchamp en psychedelische beelden op. Het wordt in beweging gezet door op een fiets te trappen die ermee verbonden is.

SINT-PIETERS-EN-PAULUSKERK

Lee Ranaldo is schrijver, visueel artiest en een van de oprichters van de band Sonic Youth. Leah Singer is visueel artiest en filmmaker. Samen hebben ze werken gecreëerd zoals DRIFT (1991), een performance met live film en muziek. In Contour 2011 presenteerden Ranaldo en Singer contre-jour (2011), een performance met live muziek, noise en video-projecties. Ze gaan in dialoog met de Dreamachine (1960) van Gysin & Sommerville.

De Dreamachine is een uitvinding van Brion Gysin en Ian Sommerville. Ze waren geïnspireerd door onderzoek naar het zenuwstelsel. Hun apparaat bestaat uit een cilinder met uitsparingen en een lamp die op een draaitafel is gemonteerd. Terwijl de cilinder draait, passeert het licht van de lamp de gleuven met een snelheid van 8 tot 13 flitsen per seconde. Deze flitsen stimuleren de alfagolven in de hersenen, wat een hallucinatoire visuele ervaring kan opwekken. De Dreamachine wordt beschouwd als het eerste kunstwerk dat je kunt 'bekijken' met je ogen gesloten. Op deze manier ervaar je het effect van het flikkerende licht het best. (Waarschuwing: niet geschikt voor mensen met epilepsie.)

SINT-ROMBOUTSCOLLEGE

Pierre Bismuth werkte aan een serie genaamd Following the…hand…. Hij projecteert een film op een plexiglas muur terwijl hij met een zwarte pen de bewegingen van een centraal figuur met één of twee handen nauwkeurig volgt. De abstracte tekeningen die hieruit voortkomen, worden vervolgens omgezet in 16mm film voor dit werk, dat wordt geprojecteerd als een animatiefilm in de letterlijke zin van het woord. In Following Elvis Presley’s Hands in Jailhouse Rock (2011) volgt Bismuth de bewegingen van Elvis Presleys handen terwijl hij het nummer “Jailhouse Rock” (1957) uitvoert. Dit creëert een visueel spoor van Elvis’ fysieke performance, waarbij wordt getoond hoe zijn lichaam functioneert als communicatiemiddel.

OUDE STADSFEESTZAAL

The Painter’s Enemy (2011) legt verbanden tussen muziek en biologie. In een verhaal uit 1956 beschrijft de Engelse auteur J.G. Ballard een toekomst waarin mensen melodieën kunnen horen die door planten worden uitgezonden. In 1990 ontdekte wetenschapper (en muzikant) Joel Sternheimer hoe muziek plantengroei kan stimuleren. Bovendien kunnen planten zelf "muziek maken" wanneer de patronen van plantmoleculen worden omgezet in een frequentie die door mensen hoorbaar is. Edith Dekyndt heeft, in samenwerking met een componist, zulke geluidsgolven vertaald naar muziek voor de theremin, een eigenaardig elektronisch instrument dat op afstand wordt bespeeld.

DE GARAGE

Een readymade is een kunstwerk gemaakt van bestaande of gevonden objecten. In Endless Song (2011) probeert het collectief Chicks on Speed (COS) je alledaagse objecten op een nieuwe manier te laten bekijken door de lens van kunst, muziek en mode. Voor de opening van de biënnale creëerde COS een workshop in De Garage. Ze maakten een installatie ter plaatse, waarin een recente uitvinding werd verwerkt: de E-schoen, een damespumps met gitaarsnaren.

CULTUURCENTRUM MECHELEN

Dan Graham creëert een structuur die is ontworpen als een ruimte voor performances en ontmoetingen. Performance pavilion for a catholic city (2011) is bedacht als een soort podium. Je ziet jezelf weerspiegeld in het glanzende oppervlak. De kunstenaar wil dat je nadenkt over de relatie tussen performer en publiek. Het spiegelglas en staal creëren een optisch effect: door de gaten in het staal ontstaat een vlamachtig patroon. Het roept lichtshows van rockconcerten op en de psychedelische ervaringen die we associëren met de rockcultuur. Het paviljoen heeft als doel bezoekers te verleiden om te interactie, zowel op grotere als meer intieme schaal.

Een groep jongens laat zich los te midden van de schoonheid van de Canadese prairies. Wildflowers of Manitoba (2007) van Luis Jacob & Noam Gonick toont een utopische terugkeer naar de natuur: gelukkig en sensueel. Deze provocerende, niet-narratieve beelden echoën de alternatieve cultuur van de late jaren 60, met experimenten in gemeenschappelijk wonen, milieuactivisme en seksuele bevrijding. Het was een tijd van feminisme en de bevrijding van homoseksuelen. De muziek is iets later en komt van Harmonium, een band uit Québec (CAN) die een separatistische boodschap promootte. De vorm van de installatie verwijst naar het futuristische ontwerp van de jaren 60 en 70.