Contour 2005

OUDE STADSFEESTZAAL

Vasco Araùjo is gefascineerd door operadiva's en hun dramatische optredens, waarbij de grenzen tussen man en vrouw, realiteit en fictie vaak vervagen. In Sabine/Brunhilde (2003) onderzoekt hij het contrast tussen een echte Duitse vrouw, Sabine, en de Wagneriaanse heldin Brunhilde. Sabine's leven is gevuld met teleurstellingen en ze vindt alleen troost in de opera, waar zingen haar ontsnapping aan de werkelijkheid wordt. Brunhilde, een rebelse figuur uit Wagners Der Ring des Nibelungen, vertegenwoordigt een geïdealiseerde fantasie. In de video's worstelt Sabine met een aria uit de opera van Brunhilde, terwijl in de tweede video Sabine haar leven vertelt als een Wagneriaanse opera.

RAADSZAAL VAN HET STADHUIS

Catherine Sullivan, van oorsprong actrice en regisseur, mengt in haar werk theater, video, installatiekunst en dans. Ice Floes of Franz Joseph Land (2004) is geïnspireerd op de gijzelingscrisis in 2002 tijdens de opvoering van een Russische musical en weerspiegelt de botsing tussen de Russische elite en de politieke eisen van de Tsjetsjenen. Sullivan onderzoekt de emotionele transcendentie van theater en onderzoekt de patriottische, nationalistische thema's in de musical North-East, afgezet tegen de Sovjet-geschiedenis. Ze vertaalt deze elementen in pantomimische acts, waarbij ze clichés en codes vermengt met verschillende personages en locaties, waaronder de Pools-Amerikaanse gemeenschap van Chicago en een maïsveld, om de emotionele en politieke spanningen in de wereld te benadrukken.

SCHEPENHUIS

In Here & Elsewhere (2002) worden twee gesynchroniseerde video's naast elkaar geprojecteerd, verbonden door een interview. De interviewer, de Britse filmcriticus Peter Wollen, stelt zijn tienjarige dochter Audrey prikkelende vragen over thema's als geschiedenis, herinnering, fotografie en identiteit. Zij antwoordt kalm en direct en deelt haar inzichten over complexe onderwerpen. De video van Kerry Tribe wisselt af tussen interview-segmenten en beelden van Audreys dagelijks leven in Los Angeles. Geïnspireerd door Jean-Luc Godards FRANCE / TOUR / DETOUR / DEUX / ENFANTS verkent het werk intersubjectiviteit, het verstrijken van de tijd en het veranderende begrip van de wereld van het meisje.

NOVA

James Fotopoulos, filmmaker sinds zijn 17e, heeft 8 speelfilms en ongeveer 70 korte films gemaakt, waaronder het bekende Christabel. Bekend om zijn complexe video-installaties, zoals The Mirror Mask (2005) gepresenteerd in Contour, behandelt Fotopoulos universele thema's als eenzaamheid, dood en liefde met een unieke en persoonlijke benadering. Zijn voortdurende innovatie en weigering om compromissen te sluiten hebben hem tot een leidende figuur in de hedendaagse Amerikaanse undergroundcinema gemaakt.

Ellen Cantor gebruikt schilderijen, tekeningen, kunstboeken en video's om conventies uit te dagen en de invloed van media op onze gedachten en waarden bloot te leggen. Ze bekritiseert geïdealiseerde beelden en gebruikt bekende beelden om na te denken over persoonlijke ervaringen en maatschappelijke mythen. Fundamentele angst is een emotie die ze heel goed kent. Het zit haar voortdurend dwars en daarom moet ze haar laten spreken in The Evokation of My Demon Sister (2002). Ze roept de angst op door vele lagen van beeld en geluid, meestal uit speelfilms zoals Carrie van de Palma, Repulsion van Polanski, Nostalgia van Tarkovski, The Texas Chainsaw Massacre van Tobe Hooper en zelfs The Sound of Music van Robert Wise.

Cui Xiuwen, een Chinese kunstenares met een achtergrond in schilderkunst, verlegt artistieke grenzen zonder de overheid te confronteren. Haar eerste video, Lady's (2000), verkent intimiteit en de onderbuik van het moderne China. Met een verborgen camera in het damestoilet van een discotheek legt ze sekswerkers vast die zich voorbereiden op hun werk, waarbij ze hun strijd, investeringen en concurrentie benadrukt. De spiegel wordt een symbool van overleven in een snel veranderende, concurrerende maatschappij, terwijl een schoonmaakster deze dagelijkse strijd contrasteert.

SINT-ROMBOUTSKATHEDRAAL

Sam Taylor-Wood is een sleutelfiguur onder de Young British Artists (YBA), naast Damien Hirst en Tracey Emin. Hoewel ze minder extrovert is, is haar werk zeer persoonlijk en vermengt ze emoties en levenservaringen tot opvallende metaforen. Onder invloed van Michelangelo, Caspar David Friedrich en Hitchcock onderzoekt ze het sublieme in kunst, theater en massacultuur. Haar Pietà (2001), met Robert Downey Jr., weerspiegelt haar persoonlijke verdriet en strijd met kanker. A Little Death (2002) symboliseert sterfelijkheid en verlangen, met vanitas-schilderijen en Bataille's concept van une petite mort.

DE GARAGE

Pipilotti Rist is een genereuze en expressieve videokunstenaar die sinds de jaren 1980 schilderkunst, muziek en poëzie in haar werk combineert. Ze ziet video als een bewegend schilderij en omarmt de ruwe, onvolmaakte kwaliteit ervan in plaats van gepolijst realisme. Haar immersieve installaties transformeren ruimtes met projecties en objecten, vaak met haar eigen fysieke aanwezigheid. Feminisme is inherent aan haar werk, niet opgelegd. Met een compromisloze houding creëert ze levendige, emotionele en ruimtelijk rijke omgevingen die videokunst herdefiniëren. Hilf mir ehrlich zu sein (2001) was een kleinschaliger werk van haar grootschalige installatie op Times Square in New York genaamd Open my Glade (2000).

Chantal Akerman staat bekend als filmmaker, maar de afgelopen jaren heeft ze beelden uit haar speelfilms en documentaires hergebruikt voor haar eigen vorm van beeldende kunst, namelijk video-installaties met een interactie tussen de verschillende schermen of monitoren. Deze werken horen niet thuis in een filmtheater, maar in musea en tentoonstellingen. Woman sitting after killing (2001) is gemaakt van de laatste sequentie van haar meesterwerk Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975).

Manon de Boer onderzoekt geheugen, identiteit en interpretatie in haar video- en filmwerk. Haar Sylvia Kristel portret zet het persoonlijke en collectieve geheugen tegenover elkaar en laat zien hoe verhalen subtiel verschuiven. In Screentests (4 fragmenten over verlangen) (2005) werkt ze samen met actrice Sara De Roo en onderzoekt ze verlangen en vrijheid door middel van evoluerende monologen. De Boer filmt vijf keer in een periode van weken en legt vast hoe De Roo de tekst internaliseert en opnieuw vormgeeft, culminerend in een contrast tussen intieme opnames binnenshuis en een filmische finale aan zee.

THEATERKAPEL

Runa Islam maakt films die de cinema zelf analyseren, waarbij ze de narratieve structuur, illusie en de relatie tussen film en werkelijkheid onderzoekt. Haar korte, intense werken herinterpreteren vaak bestaande films. Ze eist van de kijker observatie van dichtbij, zoals in Be The First To See What You See As You See It (2004), waarin een vrouw porselein in een winkel verstoort. Deze actie nodigt uit tot feministische, sociale of fenomenologische interpretaties die de perceptie en betekenis van film uitdagen.

SINT-KATELIJNEKERK

Ana Poliak, filmmaker en beeldend kunstenaar, richtte in 1989 Viada Producciones op. In Sin Titlo (2005) haalt ze alleen de proloog en het einde uit haar film La Fe del Volcán, zodat de kijkers het verhaal zelf kunnen interpreteren. De proloog onthult haar kwetsbaarheid en weerspiegelt zowel persoonlijk liefdesverdriet als de crisis in Argentinië. Het einde volgt een vrouw die door een desolaat landschap loopt, versterkt door de woorden van Nietzsche. Deze cirkelvormige installatie daagt de perceptie uit en vermengt persoonlijke en collectieve worstelingen tot een ervaring met een open einde die de onzekerheden van het leven weerspiegelt.

Hito Steyerl onderzoekt thema's als uitsluiting en ontheemding in de politiek. Haar video November (2004) is gebaseerd op haar vriendschap met Andrea Wolf, een linkse militant die zich aansloot bij de PKK en in 1998 werd vermoord. Het werk overstijgt de biografie en onderzoekt hoe revolutionaire gebaren lijken op populaire cultuur en cinema. Steyerl mengt feministische fictie uit het verleden met hedendaagse beelden en vraagt zich af wat er overblijft na een revolutie, hoe de beelden en symbolen ervan blijven voortbestaan na de eigenlijke ondergang. November gaat over herinnering, macht en de esthetiek van politieke strijd.

MARIA MAGDALENAKAPEL

Anouk De Clercq ziet video als een samensmelting van kunst - animatie, muziek, architectuur - in samenwerking met verschillende kunstenaars. Pang (2005) integreert voor het eerst schilderkunst, geïnspireerd door Ophelia in Shakespeare en prerafaëlitische kunst. Ze verkent kwetsbaarheid door gefilmde beelden te mengen met digitale animatie om stilte, verlangen en overgave vast te leggen. De centrale figuur belichaamt 19e-eeuwse schoonheid - etherisch, melancholisch en afstandelijk. De mystieke muziek van componist Stevie Wishart weerspiegelt deze stemming. Licht, ritme en textuur geven vorm aan een droomachtig verhaal, waardoor het werk een projectie wordt van innerlijke emotie, zowel universeel als diep persoonlijk.

KONINKLIJKE MANUFACTUUR DE WIT

Dara Birnbaum, een Amerikaanse videokunstenares, bekritiseert de manipulatieve kracht van televisie. Tijdens haar eerste bezoek aan België werd ze getroffen door de aanwezigheid van radio op tv, wat de aanleiding was voor haar laatste video-installatie Tapestry for Donna: Elegy (2005). Sinds het einde van de jaren 1970 heeft ze televisiebeelden gedeconstrueerd en de verborgen codes en vooroordelen ervan blootgelegd. Door beelden te isoleren, te herhalen en te herschikken, daagt ze de autoriteit van de massamedia uit en brengt ze politieke invloed en seksisme aan het licht. Geïnspireerd door Baudrillard en Lacan “praat ze terug tegen de media”, waarbij ze de kijkers aanspoort om vraagtekens te zetten bij de verhalen die ze dagelijks consumeren.

HOME ASTRID 

Gülsün Karamustafa is een sociaal geëngageerde Turkse kunstenaar die identiteit, de Oost-West dualiteit van Istanbul en de strijd van vrouwen in de islamitische samenleving onderzoekt. Als voormalig politiek gevangene werd haar 16 jaar lang een paspoort geweigerd, maar nu omarmt ze haar artistieke vrijheid. Ze maakt installaties met gevonden materialen en gebruikt video om migratie, rolpatronen en politieke onderdrukking aan de orde te stellen. Tailor Made (2005) legt een unieke modeshow in Istanbul vast, met casino-artiesten die hun slechte werkomstandigheden en sociale rechten belichten. Het stuk wordt begeleid door muziek van de alternatieve band van Istanbul, Baba Zula.

SINT-JANSKERK

The Gaze (2005) is een video-installatie van filmmaker Dany Deprez die een dubbele herinterpretatie biedt van Rubens' Aanbidding door de Koningen in de Sint-Janskerk in Mechelen. Het schilderij wordt vanuit twee perspectieven gepresenteerd: dat van de kinderen, waardoor het wordt gekoppeld aan de moderne tijd, en dat van Maria, een jonge moeder die na de bevalling op de vlucht is voor geweld. Verteld door filosoof Marc De Kesel, verkent haar innerlijke monoloog het moederschap in ontberingen. Deprez, die bekend staat om het mengen van video met de geschiedenis van de schilderkunst, zet zijn artistieke dialoog voort en gebruikt blik en compositie om na te denken over de ervaringen van vrouwen door de tijd heen.

LAMOT

Katrien Vermeire is een Vlaamse fotografe die bekend staat om haar harmonieuze maar dissonante werk, waarin ze natuurlijke en kunstmatige elementen met elkaar vermengt. Haar foto's, zoals die van een meisje in een donkere tuin, leggen intieme momenten vast door middel van licht en compositie. Vermeire creëert ook zachte, symmetrische landschappen onder een bewolkte hemel, die charme en gratie uitstralen. Hoewel haar onderwerpen variëren - van opera tot machtige vrouwen - legt haar werk altijd de nadruk op schoonheid en elegantie, met een naadloze mix van het echte en het geconstrueerde, vaak lijkend op het serene evenwicht van een Engelse tuin.